Pamięć
Pamięć i koncentracja
Sprawna pamięć, dobra koncentracja – któż z nas nie chciałby tego dla siebie, aby umysł był sprawny i błyskotliwy, a informacje przyswajały się i odtwarzały z łatwością?
Prawda, że niesamowicie ułatwiałoby to życie? Zauważyłam, że coraz częściej spora liczba osób skarży się na problemy z pamięcią i koncentracją, co bardzo utrudnia wykonywanie codziennych obowiązków, znacznie wydłuża ich czas i wymaga większego nakładu energii, której potem zostaje mniej na inne czynności. Przyczyn takiego stanu może być wiele. Ich przyczyny mogą być bardzo różne, począwszy od niedoborów żywieniowych, przez zakażenia pasożytami, na uzależnieniu od elektroniki kończąc. Istotne dla naszego mózgu są witaminy z grupy B (w szczególności B12) oraz magnez, cynk i nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3. W przypadku tych ostatnich bardzo często zdarza się, że nawet jeśli są suplementowane, to nie pokrywa to zapotrzebowania organizmu.
Kolejnym elementem zaburzającym pracę naszej centrali i systemu nerwowego mogą być neurotoksyny wytwarzane przez parazyty lub nadmiernie rozrośnięte drożdżaki. Podobnie może stać się, gdy mikroflorę jelitową zasiedlą i przetrzebią patogeny. Zdaniem amerykańskich naukowców spożycie cukru, produktów mlecznych oraz glutenu – poprzez działanie prozapalne – zaburza procesy kognitywne. Nie dość na tym, niestabilne stężenie cukru we krwi ma także swoje odzwierciedlenie w zaburzeniach koncentracji, zmiennym nastroju i zachowaniu. Podobne stany mogą powodować alergie i nietolerancje pokarmowe.
Następna na liście potencjalnych winowajców jest ekspozycja na zanieczyszczenie środowiska, zwłaszcza u osób mających tendencję do kumulowania toksyn i metali ciężkich, co najczęściej ma miejsce, gdy wątroba i nerki są osłabione.
Sen i odpoczynek odgrywają bardzo istotną rolę w utrzymaniu sprawności umysłu. Osoby trafiające do gabinetu bardzo często nie zauważają tego związku. Tymczasem 5-godzinny sen, po którym następuje 10-15 godz. pracy na wysokich obrotach – to nie jest tryb, w jakim organizm może funkcjonować na dłuższą metę. Dlatego zawsze proszę: „przyjrzyj się swojemu stylowi życia – czy dajesz sobie wystarczająco dużo czasu na regenerację, czy codziennie jedynie czerpiesz ze swoich zasobów”. Złą stroną takiego trybu życia jest nie tylko brak niezbędnego wypoczynku, ale także przewlekły stres, który również negatywnie odbija się na funkcjonowaniu naszego centrum dowodzenia.
Nie można też zapomnieć o wyrastającym na lidera wśród wymienionych wyżej sprawców, a mianowicie przestymulowaniu układu nerwowego poprzez światło niebieskie z komputerów, telefonów, tabletów i telewizorów. Nadmierne użytkowanie tych urządzeń u młodych ludzi zaburza harmonijny rozwój układu nerwowego, a starszym utrudnia jego regenerację. Z tego powodu zawsze proponuję detoks od elektroniki.
Odżyw umysł – jaka dieta jest dobra dla mózgu?
Jestem przekonana, że prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego ma fundamentalne znaczenie dla pracy mózgu – wiedziano to już tysiące lat temu, a zachodnia nauka też zauważa tę korelację. Ostatnio nawet modne stało się powiedzenie, że jelita są naszym drugim mózgiem. Wszystko zależy od szczelności bariery jelitowej: jeśli jest ona stale podrażniana, zaczyna przepuszczać endotoksyny, które z jednej strony wpływają na osłabienie bariery krew-mózg, a z drugiej powodują produkcję prozapalnych cytokin, mogących przyczyniać się do niszczenia komórek mózgowych.
Na początek zalecam pełnowartościowe odżywianie eliminujące lub ograniczające cukier, produkty mleczne, pszenicę, a w niektórych przypadkach również gluten. Warto wtedy sięgnąć po owies – w postaci owsianek zboże to znakomicie stabilizuje pracę układu nerwowego, a przy tym również poziom cukru we krwi. W jadłospisie bezwzględnie muszą znaleźć się liczne źródła nienasyconych kwasów tłuszczowych, np. oliwa z oliwek, awokado, tłuste ryby, olej rzepakowy, lniany itp.
Należy też przyjmować kwasy omega-3, w dawce 1-6 g dziennie. Na stole powinien znaleźć się także olej z pestek dyni, jest on bowiem bogaty w cynk. Ponadto zielone warzywa ze względu na zdolność usuwania toksycznych metabolitów z organizmu i, co za tym idzie, odciążanie pracy wątroby, oraz mięso z indyka, jaja i otręby pszenne – z uwagi na zawartość tryptofanu niezbędnego do stabilizacji pracy układu nerwowego. Wskazanym dodatkiem są orzechy i nasiona, w szczególności orzechy włoskie, brazylijskie i nasiona konopi, które są niezwykle bogate w związki regulujące pracę układu nerwowego, tj. NNKT, witaminy z grupy B, wapń i magnez.
Podawanie enzymów trawiennych, prebiotyków i probiotyków usprawni procesy trawienia i wchłaniania.
Warto też dodawać do potraw chlorellę, spirulinę lub młody jęczmień. Te znakomite źródła białka umożliwiają drenaż toksyn z organizmu, dzięki czemu układ nerwowy jest w stanie lepiej działać.
Suplementy – jakie witaminy i składniki mineralne lubi nasz mózg?
Proponuję oznaczenie poziomu witaminy B12 we krwi oraz hemoglobiny, żelaza, i prekursorów wchłaniania żelaza. Niedobory żelaza mogą przyczynić się do słabszego ukrwienia i dotlenienia mózgu, rzutując na procesy zapamiętywania oraz koncentrację. Bogatymi źródłami tego pierwiastka są czerwone mięso, żółtka jaj, zakwas buraczany i buraki w różnych postaciach, ciemnozielone warzywa, natki (w szczególności pietruszki), kasze pełnoziarniste i warzywa strączkowe. Chociaż wydaje się, że źródeł magnezu jest w diecie bardzo dużo, to niestety w praktyce nasze gleby są ubogie w ten pierwiastek, co przekłada się na fakt, że rośliny, które na nich rosną, mają go niewiele. Nie trzeba pić kawy, aby mieć niedobory magnezu. Wystarczy kilkuminutowy stres, a już mocno nadwerężamy jego dzienny zasób. Znaczące deficyty tego makroelementu mogą objawiać się pogorszeniem koncentracji i nastroju, osłabioną witalnością, gorszą jakością snu, a także bólami głowy. Znakomitym sposobem na jego uzupełnienie są… kąpiele w chlorku lub siarczanie magnezu. Do wanny z wodą trzeba wsypać 1-2 szklanki proszku magnezowego. Kąpiel powinna trwać ok. 20 min, aby potrzebne sole miały szansę się wchłonąć, najlepiej nie spłukiwać później skóry. Warto również powtarzać ją regularnie, np. co 2 dni. Jeśli zaburzenia pracy układu nerwowego korelują z wahającymi się poziomami cukru, wskazana jest suplementacja chromem. Bardzo wiele badań potwierdza znakomite właściwości terapeutyczne olejku CBD. Liczba prac jest ogromna, a ich spektrum szerokie, jednak najbardziej spektakularne wydają się efekty, jakie substancja ta wywiera na pracę układu nerwowego, pozbawione objawów niepożądanych. Często też zdarza się, że ubocznym skutkiem kuracji przeciwpasożytniczej jest poprawa pracy systemu nerwowego. GABA, lecytyna i cholina to związki, które biorą czynny udział w procesach zapamiętywania i uczenia się, usprawniają również pracę wątroby. Szczególnie istotna jest suplementacja nimi w okresach wzmożonego wysiłku intelektualnego, np. podczas egzaminów.
Innym cenionym preparatem jest fosfatydyloseryna, jej wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego jest duży. Fosfatydyloseryna jest związkiem z grupy fosfolipidów, występującym w błonach komórkowych. U człowieka jej stężenie największe jest w tkance nerwowej. Jako suplement diety, wpływa korzystnie na zdolności poznawcze, takie jak uwaga i pamięć poprzez zwiększenie uwalniania neuroprzekaźników, zwłaszcza acetylocholiny. Wykazuje także potencjał w przeciwdziałaniu upośledzeniu funkcji kognitywnych związanych z procesem starzenia się. Udowodniono, że fosfatydyloseryna jest w stanie zwiększyć wydzielanie neuroprzekaźników: dopaminy, acetylocholiny i noradrenaliny, a także podwyższać stężenie glukozy w mózgu. Wpływa to korzystnie na wyższe czynności centralnego układu nerwowego, takie jak uwaga, percepcja, pamięć czy kojarzenie.
Osobiście jestem wielką fanką pierzgi. Powstaje ona w skomplikowanym procesie fermentacji jako podstawowy pokarm pszczelego potomstwa oraz królowej ula, która dzięki niej może składać kolejne jaja. Niech to stanowi podpowiedź, jak pierzga może wpływać na naszą płodność i potomstwo. Ale w tym konkretnym przypadku istotny jest fakt, że pokarm pszczół wzmacnia nasze nerki i intensywnie je odżywia. A według medycyny chińskiej przeciwdziałanie osłabieniu pamięci i koncentracji polega właśnie na wzmocnieniu energetyki tych 2 małych filtrów i ich odżywieniu.
Ponadto pierzga ułatwia regenerację organizmu, poprawia odporność, reguluje trawienie i gospodarkę hormonalną oraz wspiera odbudowę mikroflory jelitowej, co jest niezwykle ważne dla sprawnego działania układu nerwowego. Oczywiście styl życia oraz obciążenie innych narządów również będą wpływały na funkcje nerek, jak i pracy systemu nerwowego.
Najczęstszymi dolegliwościami związanymi z układem nerwowym, z którymi trafiają do mnie osoby, są problemy z koncentracją i pamięcią, nadpobudliwość, wybuchy złości i generalna „nademocjonalność”, stany lękowe, tendencje depresyjne, apatia, zaburzenia snu i lunatykowanie.
Czy wiesz, że medycyna chińska nie zalicza mózgu do głównych narządów? I nie stało się tak dlatego, że jej adepci nie mieli pojęcia o anatomii – znali ją znakomicie. Jednak ich zdaniem rdzeń kręgowy i mózg są podporządkowane elementowi nerek. Stąd bierze się przekonanie, że w dużej mierze od nerek zależy nasza bystrość umysłu oraz zdolność do koncentracji i zapamiętywania.