OSTROPEST PLAMISTY (Silybum marianum)

Jest to roślina jednoroczna z rodziny Złożonych(Compositae), występująca w stanie naturalnym w basenie Morza Śródziemnego .W Polsce bywa uprawiana jako roślina lecznicza, ozdobna, a nawet jarzyna. Ostropest osiąga wysokość do 1m , ma szeroko eliptyczne liście lub odwrotnie jajowate , nasadą obejmujące łodygę. Kwiaty zebrane w koszyczki długości 4-5 cm, o koronie niemal purpurowej. Kwitnie w lipcu lub sierpniu.

Surowiec.
Do celów leczniczych zbiera się w końcu sierpnia lub wrześniu dojrzałe koszyczki ostropestu, suszy w cieniu i przewiewie , a następnie młóci. Otrzymuje się owoc ostropestu plamistego. Przemysł farmaceutyczny wykorzystuje także ziele i liście ostropestu.

Związki czynne.
Owoce zawierają do 2% mieszaniny flawonolignanów, zwanych sylimaryna. W jej skład wchodzą sylibina, sylidiamina, i sylikrystyna , oraz wykryte ostatnio izosylimaryna,2,3 – dehydrosylimaryna i tzw. Sylibinomer, czyli pochodne sylimaryny. Ponadto wystepuje toksyfolina, kwercetyna, tyramina, histamina, śluz, kwasy organiczne, witaminy C, E,F i K, fitosetrole, zwłaszcza B-sytesterol, białka, cukry, tłuszcz z dużą ilością kwasu linolowego, a także sole mineralne.

Działanie.
Ostropest jest znany głównie z działania hepatoprotekcyjnego czyli przyjazności dla wątroby (choć na tym nie kończy się lista jego zasług). W niektórych krajach Europy nasiona i wyciągi z tej rośliny zostały nawet wpisane do oficjalnego rejestru leków na marskość wątroby. Odtruwa on bowiem i regeneruje wątrobę zmęczoną lub wręcz zatrutą takimi czynnikami jak: nieprawidłowa, wysoko przetworzona dieta, nadużywanie alkoholu, leków farmaceutycznych lub narkotyków, zatrucie grzybami szczególnie dobre wyniki uzyskiwano przy zatruciach muchomorami, długotrwałe używanie antybiotyków, chemioterapia, choroby wątroby (wirusowe zapalenie typu C, marskość, bóle, kamica, stłuszczenie),cukrzyca.

Niektóre składniki owoców ostropestu zwiększają wydzielanie soku żołądkowego i regulują czynności trawienne oraz poprawiają apetyt. Sylimaryna ma również korzystny wpływ na miąższ nerek, zwłaszcza że niektóre związki toksyczne są częściowo wydalane z moczem. Wyciągi z owoców ostropestu zalecane  są w krwawieniach z nosa, jelita grubego, żylaków odbytu, oraz przedłużonym miesiączkowaniu. Podaje się także przy niedokwaśności soku żołądkowego, braku łaknienia, wzdęciach , odbijaniu, niekiedy w bólach głowy typu migrenowego, obniżonym ciśnieniu i chorobie morskiej i lokomocyjnej. Obniża stężenie cholesterolu we krwi, hamuje wytrącanie się blaszek miażdżycowych. Dlatego sylimaryna jest zalecana w leczeniu naturalnym hipercholesterolemii. Zapobiega również wytracaniu się złogów i kamieni żółciowych. Od dawna też obserwuję znoszenie kolki żółciowej przez sylimarynę.

Wyciągi z ostropestu efektywnie usuwają objawy niestrawności oraz podnoszą tolerancję przewodu pokarmowego na potrawy tłuste oraz wysokobiałkowe. Mało wykorzystywane są w medycynie właściwości przeciwalergiczne ostropestu. .Sylimaryna jest silnym immunomodulatorem. Okazuje się, że ma także działanie antynowotworowe, pewien składnik sylimaryny, silibinina (która jest głównym aktywnym składnikiem) wykazał in vitro działanie przeciwnowotworowe wobec ludzkich komórek raka prostaty,  ludzkich komórek nowotworów sutka (zarówno estrogenozależnych jak i nieestrogenozależnych), ludzkich komórek rakowych szyjki macicy, ludzkich komórek raka okrężnicy oraz komórek raka płuca (drobnokomórkowy oraz niedrobnokomórkowy).

Najnowsze badania z początku 2013 r. wykazały też wysokie działanie ochronne sylibininy jeśli chodzi o uszkodzenia skóry wywołane przez promienie UVA i UVB, od fotostarzenia aż po raka skóry. Wyniki te sugerują, że sylibinina może być korzystna w celu usunięcia uszkodzonych promieniami UVA komórek jak też i w profilaktyce raka skóry. W Polsce zarejestrowane są wspomagające pracę wątroby gotowe preparaty ziołowe zawierające wyciąg z ostropestu plamistego, np. Sylimarol, Silivit, Sylicynar itp.

Działanie niepożądane.
W zalecanych dawkach leczniczych przetwory z ostropestu nie wykazują  działania szkodliwego nawet po długotrwałym stosowaniu.

Przepisy

Ostropest dla osób z WZW
Składniki: zmielone owoce ostropestu, alkohol 40% , zmielony pyłek kwiatowy.
Sposób przygotowania: Zmielone owoce ostropestu- zalane dobrym alkoholem (40%) do uzyskania rzadkiej papki, pozostawione w ciemnym, ciepłym miejscu na kilka dni (powiedzmy 7 dni) – warto dolać niewielką ilość alkoholu po jakimś czasie – nasiona chłoną ciecz i papka gęstnieje, po czym dodać do tego zmielony pszczeli pyłek kwiatowy (stosunek 2:1 czyli 2 części papki ostropestowo-wódczanej : 1 część pyłku) , a następnie uzyskaną miksturę zmieszać z miodem w proporcji 1:1). Zażywać 2 łyżeczki od herbaty na czczo polecana jest dawka 3 x dziennie po 2 łyżeczki takiej słodkiej „konfitury”.

Ostropest plamisty w odtruwaniu wątroby.
Zażywać 1 lub 2 łyżeczki zmielonego ostropestu 2-3 razy dziennie przed posiłkiem popijając obficie wodą.W przypadku poważniejszych uszkodzeń wątroby kurację należy prowadzić systematycznie co najmniej miesiąc. Jednym z widocznych efektów poprawy funkcji wątroby będą zmiany cery  – zniknie żółtość skóry, siniaki, wybroczyny i przebarwienia.

Herbatka odtruwająca wątrobę i cały organizm
Składniki ;1 łyżeczka kurkumy, 2 łyżeczki nasion ostropestu, 1 szklanka soku z karczocha, 1 szklanka przegotowanej wody.
Sposób przygotowania:Zmielone nasiona ostropestu zalać gorącą wodą, dodać kurkumę. Odstawić na 20 minut pod przykryciem do naciągnięcia. Dolać sok z karczocha. Odstawić na kolejne 10 minut. Przecedzić. Pić co najmniej 3 dni.

Herbatka obkurczająca torbiele
Wymieszać w równych częściach niepokalanek, czerwoną koniczynę, mniszek lekarski i ostropest.1 łyżeczkę ziół zalać szklanką wrzątku, parzyć pod przykryciem 10 minut. Przecedzić, dodać łyżeczkę pyłku kwiatowego.Pić 3 razy dziennie.

Odwar z owoców ostropestu.
Składniki: ½-1 łyżeczka rozgniecionych owoców ostropestu, 1 szklanki wody
Sposób przygotowania:Rozgniecione owoce ostropestu zalewamy szklanką wody, i powoli ogrzewamy do wrzenia. Gotujemy pod przykryciem 5-7 minut. Odstawiamy na 15 min. I przecedzamy. Pić co 1 godzinę po 1 łyżce jako środek przeciwkrwotoczny. Jako środek ochraniający naczynia i wątrobę pic 2 razy dziennie po ½ szklanki po jedzeniu.

Proszek w zaburzeniach trawiennych.
Składniki: 20g owoców ostropestu, 10g korzeni mniszka,5g owoców kminku lub kopru włoskiego, liść mięty pieprzowej i kory kruszyny.
Sposób przygotowania:Wszystkie składniki dokładnie rozdrobnić dokładnie w młynku elektrycznym. Przyjmować doustnie 2-3 razy dziennie po 1/3 lun ½ płaskiej łyżki proszku w ¼ szklanki wody w niestrawności , zbyt małej ilości soku żołądkowego i żółci oraz zaparciach.

Ostropest dla urody
Olej z ostropestu można również stosować zewnętrznie – przy skórze podrażnionej, przesuszonej, skłonnej do zmarszczek. Olej ten zmniejsza zaczerwienienia, rozjaśnia cerę oraz poprawia zdolności regeneracyjne skóry. Doskonale nadaje się również do stosowania na osłabione, przesuszone włosy i paznokcie. Z kolei z grubo mielonych nasion ostropestu możemy zrobić sobie za grosze świetny peeling do ciała po zmieszaniu go na papkę z odrobiną oleju kokosowego oraz kropelką ulubionego olejku eterycznego.