Insulinooporność.

Insulinooporność to stan obniżonej wrażliwości tkanek na działanie insuliny, hormonu odpowiedzialnego m.in. za regulowanie stężeń glukozy. W rezultacie poziom glukozy przyjmuje nierzadko nieprawidłowe wartości. Stan ten może z kolei doprowadzić do rozwoju cukrzycy typu 2. Zazwyczaj jednak przez wiele lat udaje się uniknąć rozwoju tej choroby dzięki nadprodukcji insuliny (hiperinsulinemii). Hiperinsulinemia z jednej strony ratuje przed cukrzycą, z drugiej zaś wywiera niekorzystny wpływ na niektóre procesy w organizmie. Odpowiada m.in. za tendencję do tycia, stłuszczenie wątroby, zaburza gospodarkę cholesterolem, regulację ciśnienia krwi, pracę jajników i zwiększa tempo podziałów komórkowych. Insulinooporność pośrednio przyczynia się również do rozwoju miażdżycy naczyń krwionośnych. Przyczyny jej są liczne i wciąż nie do końca poznane.

Jedną z przyczyn insulinooporności jest otyłość brzuszna. Do innych zalicza się nadmierne spożycie kalorii, jedzenie produktów o wysokim indeksie glikemicznym, stany zapalne, przeciwstawne do insuliny działanie niektórych hormonów oraz wiek. Duże znaczenie mają również uwarunkowania genetyczne. O ich obecności świadczy częste rodzinne występowanie cukrzycy typu 2 i otyłości. Udział czynników genetycznych i środowiskowych różni się u poszczególnych osób. Ogólnie można przyjąć, że w danym przypadku udział czynnika genetycznego jest tym większy, im wcześniej w życiu i przy mniejszej otyłości rozwinęła się insulinooporność. Poszczególne czynniki mogą współistnieć i potęgować wzajemnie swoje działanie. Wpływ otyłości brzusznej na insulinooporność jest wciąż przedmiotem badań naukowych.Wydaje się, że wiąże się on z obecnością w brzusznej tkance tłuszczowej przewlekłego stanu zapalnego o niewielkim natężeniu oraz z wytwarzaniem pewnych substancji osłabiających działa¬ nie insuliny. Pojawienie się brzusznej tkanki tłuszczowej może sprawić, że wpadniemy w błędne koło chorobowe: otyłość brzuszna doprowadza do insulinooporności, co wymusza zwiększenie produkcji insuliny sprzyjające tworzeniu tkanki tłuszczowej, potęgując insulinooporność. Wspomniane mechanizmy rozwoju insulinooporności dotyczą najczęstszego jej rodzaju – tzw. insulinooporności postreceptorowej, w której zaburzenia dotyczą nieprawidłowości przekazy¬wania sygnału wewnątrz komórek wyposażonych na błonie w receptor insulinowy. Warto wspomnieć, że istnieją również inne, rzadkie rodzaje insulinooporności:
 przedreceptorowa – zespół mutowanej insuliny, w którym wykazano genetycznie uwarunkowaną nieprawidłową budowę cząsteczki insuliny. W zespole tym stwierdza się prawidłową reakcję na insulinę egzogenną, natomiast występuje insulinooporność w stosunku do endogennej, zmienionej cząsteczki insuliny
 receptorowa, różniące się przebiegiem i objawami, oraz zmianami w strukturze
 postreceptorowa – zaburzenia procesów sygnalizujących przyłączenie insuliny do receptora insulinowego; – zaburzenia struktury i funkcji transporterów glukozy do wnętrza komórki; – sytuacje kliniczne prowadzące do zwiększenia lipolizy.

Należy pamiętać, że insulinooporność, a hiperinsulinemia to dwa osobne schorzenia, niestety często ze sobą mylone. Postaram się to w kilku słowach wyjaśnić. Insulinooporność to zaburzenie polegające na zmniejszonej wrażliwości tkanek na działanie insuliny przy jej prawidłowym lub podwyższonym poziomie, a hiperinsulinemia to nadmierny wyrzut insuliny pojawiający się zwykle po posiłku. Te dwa zaburzenia często jednak idą ze sobą w parze. Hiperinsulinemia pomaga utrzymać przez jakiś czas poziom glukozy na prawidłowym poziomie, ale częste nadmierne wyrzuty insuliny zwiększają insulinooporność. Leczenie obu tych zaburzeń jest praktycznie takie samo. Powinno opierać się na zdrowej diecie, aktywności fizycznej i w zależności od wyników badań – stosowaniu środków farmakologicznych.

Jakie objawy towarzyszą insulinooporności i hiperinsulinemii?

 Insulinooporności i hiperinsulinemii towarzyszą często takie objawy jak:nadmierna senność po posiłku (szczególnie węglowodanowym),
 przyrost masy ciała, zwłaszcza w obrębie brzucha (mimo normalnej diety,bez przejadania się),
 obniżenie nastroju,
 przymglenie umysłowe (brain fog),
 problemy z pamięcią i koncentracją,
 rozdrażnienie,
 bóle głowy i tzw. ciężka głowa,
 bóle stawów,
 zmiany na skórze w typie Acanthosis nigricans (rogowacenia ciemnego),
 ogólne ciągłe zmęczenie,
 uczucie zimna,
 napady głodu pojawiające się 2–3 godziny po posiłku,
 ochota na słodycze lub tzw. wilczy apetyt,
 trudności ze zrzuceniem zbędnych kilogramów.

Co to jest hipoglikemia i hiperglikemia?

Hipoglikemia to obniżony poziom glukozy we krwi (125 mg na czczo oraz >200 mg po posiłku). Hiperglikemia i hipoglikemia towarzyszą zwykle osobom chorym na cukrzycę, a sama hipoglikemia również osobom z insulinoopornością. Warto pamiętać, że insulinooporność występuje także u pacjentów z cukrzycą, czyli przy hiperglikemii.

Cukrzyca – nazwą tą określa się grupę chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią wynikającą z niewłaściwego wydzielania lub działania insuliny. Przewlekła hiperglikemia w cukrzycy powoduje uszkodzenie, zaburzenie czynności i niewydolność różnych narządów, szczególnie oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych. Cukrzyca typu 1: cukrzyca spowodowana zniszczeniem komórek beta trzustki przez proces autoimmunologiczny zapoczątkowany działaniem czynników wyzwalających (środowiskowych) u osób z predyspozycją genetyczną. W rozwoju choroby mają udział przeciwciała przeciwwyspowe (przeciwko różnym antygenom komórek beta), które mogą się pojawić na wiele miesięcy, a nawet lat przed wystąpieniem objawów cukrzycy; w tym okresie następuje stopniowa utrata możliwości wydzielniczych komórek beta prowadząca do jawnej cukrzycy, którą charakteryzuje bezwzględny niedobór insuliny. Cukrzyca typu 1 ujawnia się u dzieci i młodzieży oraz u osób poniżej 30 roku życia. Możliwy jest powolny przebieg autoimmunologicznej destrukcji komórek beta, prowadzący do ujawnienia się choroby w 4. lub 5. dekadzie życia (cukrzyca autoimmunologiczna o późnym początku – LADA). Po ujawnieniu się choroby proces niszczenia komórek beta trwa jeszcze przez pewien czas. Nieobecność peptydu C (markera wydzielania insuliny) w surowicy oznacza, że nastąpiła już ich całkowita destrukcja. Cukrzyca typu 2: najczęstsza postać cukrzycy (około 80% wszystkich przypadków), spowowdowana postępującym upośledzeniem wydzielania insuliny w warunkach insulinooporności. Może być uwarunkowana genetycznie, ale decydującą rolę odgrywają czynniki środowiskowe(otyłość, zwłaszcza brzuszna, i mała aktywność fizyczna). Nadmiar wolnych kwasów tłuszczowych uwalnianych przez trzewną tkankę tłuszczową jest przyczyną „lipotoksyczności” – zwiększona oksydacja tłuszczów w mięśniach powoduje zahamowanie glikolizy, a w wątrobie przyczynia się do nasilenia glukoneogenezy, co wymaga kompensacyjnego wydzielania insuliny przez komórki beta i może prowadzić do stopniowego wyczerpania ich rezerw i załamania metabolizmu glukozy. Cukrzyca ciążowa lub cukrzyca w ciąży: odmiana cukrzycy rozpoznawana podczas ciąży. Charakterystyczny dla okresu ciąży wzrost stężeń hormonów o działaniu antagonistycznym w stosunku do insuliny prowadzi w tym wypadku do insulinooporności, wzrostu zapotrzebowania na insulinę i zwiększenia dostępności glukozy dla rozwijającego się płodu – w efekcie tych zmian adaptacyjnych zwiększa się ryzyko zaburzeń gospodarki węglowodanowej u dotychczas zdrowych kobiet. Insulinooporność bywa określana jako stan przedcukrzycowy, który prowadzi m.in. do rozwoju cukrzycy typu 2. Cukrzyca jest jednak niezależną jednostką chorobową. W insulino oporności poziom glukozy bywa prawidłowy, poziom insuliny zaś jest wysoki, a w cukrzycy poziom glukozy jest wysoki, a poziom insuliny albo wysoki (wtedy mówimy o insulinooporności u osób z cukrzycą typu 2), albo prawidłowy (kiedy nie występuje jeszcze insulinooporność, a trzustka produkuje insulinę), albo zbyt niski (kiedy wyspy komórek beta zamierają i trzustka przestaje produkować insulinę). W cukrzycy może występować insulionooporność. Najczęściej insulinooporność występuje w cukrzycy typu 2, u otyłych lub starszych cukrzyków. Coraz częściej diagnozuje się ją również u cukrzyków typu 1, którzy w wyniku nieprawidłowej diety są zmuszeni do przyjmowania coraz większych dawek insuliny, wskutek czego stają się oporni na insulinę. Pojawieniu się u nich insulinooporności towarzyszy zwiększenie masy ciała.

Wśród przyczyn insulinooporności znajdują się dwa czynniki: genetyczny i środowiskowy. Na ten ostatni składają się: zła dieta, siedzący tryb życia, używki (papierosy, alkohol), nadmiar stresu, nieregularny tryb życia i sen, niektóre leki, otyłość i nadwaga (szczególnie jeśli tkanka tłuszczowa gromadzi się w okolicach talii) oraz starzenie się – im jesteśmy starsi, tym większe ryzyko rozwoju insulinooporności i cukrzycy. Wśród czynników spustowych i nasilających objawy insulinooporności znajdują się:
 nieprawidłowa dieta – wysokokaloryczna bogata w cukier i niezdrowe tłuszcze trans (np. dania typu fast food, napoje gazowane),
 diety wysokobiałkowe, niskowęglowodanowe, głodówkowe i niedoborowe itp.,
 brak ruchu, siedzący tryb życia,
 zbyt intensywne i zbyt częste treningi,
 otyłość, nadwaga,
 używki – palenie papierosów, picie alkoholu, zażywanie narkotyków,
 nadmierne odchudzanie się lub przejadanie się, w tym zaburzenia odżywiania (bulimia, anoreksja, ortoreksja itp.),
 zbyt krótki sen (nieodpowiednia ilość snu sprzyja otyłości, a otyłość sprzyja insulinooporności),
 nadmiar stresu,
 zażywanie pewnych leków (np. niektóre tabletki antykoncepcyjne).

Czy można wyleczyć insulinooporność?

Wszystko zależy od przyczyny pojawienia się insulinooporności. W większości przypadków insulinooporność jest wyleczalna. Jeśli przyczyna leży w nieprawidłowym stylu życia (zła dieta, siedzący tryb życia, alkohol i inne używki, stres, nadmierna masa ciała), objawy można cofnąć. Żeby poprawić wyniki badań, wystarczy porzucić niezdrowe nawyki i schudnąć. Im wcześniej zmienimy swój styl życia na zdrowszy, tym szybciej dobrze się poczujemy. Insulinooporność może się jednak pojawić w wyniku innych chorób, zaburzeń lub na podłożu genetycznym, a wtedy wyleczenie jest znacznie trudniejsze, choć w wielu przypadkach możliwe. Nawet osoby, u których insulinooporność ma złożone przyczyny medyczne, mogą poprawić wyniki badań i cieszyć się dobrym samo ¬
poczuciem. Należy jednak pamiętać, że powrót do złych nawyków, przyrost masy ciała, nadmierny wysiłek fizyczny itp. sprawią, że insulinooporność wróci, a jej objawy staną się wyraźniejsze.

Różne wyniki w insuliniooporności

Każdy przypadek jest indywidualny, a na poszczególne osoby działają nieco inne metody. Dlatego nie powinniśmy sugerować się opiniami cudzego lekarza oraz czyimiś komentarzami na temat dawki leków czy tego, co wolno, a czego nie, bo u danej osoby może się to sprawdzać, a drugiej może zaszkodzić. To samo dotyczy zaleceń dietetycznych – choć ogólne zasady są wspólne dla wszystkich, to w szczegółach mogą się one nieznacznie od siebie różnić, dlatego nie warto korzystać z czyjejś diety dobranej do szczególnego przypadku tej konkretnej osoby bez jej indywidualizacji, zwłaszcza gdy cierpimy na więcej chorób niż tylko insulinooporność.

Objawy hipoglikemii

Hipoglikemia (inaczej niedocukrzenie) to występowanie stężenia glukozy 1,7 mmol/l (150 mg/dl) lub leczenie hipertriglicerydemii,
• stężenie HDL C <1,0 mmol/l (40 mg/dl) u mężczyzn i <1,3 mmol/l (50 mg/dl) u kobiet lub leczenie tego zaburzenia lipidowego,
• ciśnienie tętnicze skurczowe ≥130 mm Hg lub rozkurczowe ≥85 mm Hg bądź leczenie rozpoznanego wcześniej nadciśnienia tętniczego,
• stężenie glukozy w osoczu na czczo ≥5,6 mmol/l (100 mg/dl) lub leczenie farmakologiczne cukrzycy typu 2.

Definicja zespołu metabolicznego wg wytycznych Polskiego Forum Profilaktyki Chorób Układu Krążenia (PFPChUK) zaktualizowanych w 2015 roku brzmi następująco:

Zespół metaboliczny jest to stan kliniczny charakteryzujący się
współwystępowaniem wielu wzajemnie powiązanych czynników o charakterze
metabolicznym, zwiększających ryzyko rozwoju chorób układu sercowo¬
naczyniowego (ChSN) o podłożu miażdżycowym oraz cukrzycy typu 2.

W zespole metabolicznym występują:
 otyłość brzuszna,
 upośledzona tolerancja glukozy, insulinooporność i/lub hiperinsulinemia,
 dyslipidemia (wysoki poziom trójglicerydów i/lub niski poziom „dobrego” cholesterolu
HDL),
 nadciśnienie tętnicze,
 aktywacja procesów prozapalnych i prozakrzepowych.

Kryteria rozpoznania zespołu metabolicznego podane w wytycznych (PFPChUK), dotyczące osób powyżej 16. roku życia:
•zwiększony obwód pasa – ≥80 cm u kobiet i ≥94 cm u mężczyzn,
• zwiększone stężenie trójglicerydów – ≥150 mg/dl (1,7 mmol/l) – lub stosowanie leków zmniejszających ich stężenie,
• zmniejszone stężenie cholesterolu HDL – <50 mg/dl (1,3 mmol/l) u kobiet i 126 mg% (mg/dL) – cukrzyca

Innym badaniem wykorzystywanym w diagnostyce jest „krzywa glukozowo-insulinowa”.
Wśród pacjentów przyjęło się określenie „krzywa glukozowoinsulinowa”. To nic innego jak znany od dawna test obciążenia glukozą (OGTT), który stosuje się w diagnostyce cukrzycy. Obecnie znajduje on też wykorzystanie w diagnostyce insulinooporności i innych zaburzeń metabolicznych, takich jak hipoglikemia, hiperinsulinemia czy nietolerancja glukozy.
Test polega na oznaczeniu jednego dnia poniższych wskaźników:

 glukoza i insulina na czczo
 glukoza i insulina po 1 godz. od obciążenia glukozą 75 g
 glukoza i insulina po 2 godz. od obciążenia glukozą 75 g
„Obciążenie glukozą” to inaczej wypicie roztworu zawierającego 75 g glukozy.

Normy dla glukozy po obciążeniu przedstawiają się następująco:
Poziom glukozy po 1 godzinie:

 200 mg% (mg/dL) – cukrzyca
Poziom glukozy po 2 godzinach:
 200mg%(mg/dL)-cukrzyca

Problem jest z insuliną, ponieważ w jej wypadku nie ma jasno określonych norm po obciążeniu glukozą. Przyjmuje się, że wynik trzycyfrowy wyraźnie wskazuje na hiperisulinemię i insulino¬oporność, natomiast wynik dwucyfrowy jest dyskusyjny. W amerykańskiej książce The Insulin-Resistance Diet Cheryle R. Hart i Mary Key Grossman pojawiają się następujące normy dla insuliny:

 < 10 mU/ml na czczo
 <50mU/mlpo1godz.
 < 30 mU/ml po 2 godz.
 <10mU/mlpo3godz.

Jednak bezpośrednie przeniesienie tych norm – wyznaczonych w odniesieniu do populacji amerykańskiej – na rodzimy grunt nie jest jednoznaczne. W polskiej literaturze spotykamy się z normami, których wartości pozostają zależne od BMI i mieszczą się w następujących zakresach:
Norma insuliny we krwi zależnie od BMI
• BMI 30: insulina na czczo 4,0–22,0, po 2 godz. 12,0–114,0 mU/ml

Badania wykazały, że u osób z prawidłową masą ciała insulina wzrasta czterokrotnie po dwóch godzinach w stosunku do wyniku na czczo. Wartość ta proporcjonalnie podnosi się wraz ze wzrostem parametrów BMI. Powinniśmy dążyć do osiągnięcia prawidłowych wyników osób o prawidłowej masie ciała. Temat norm dla insuliny na pewno wymaga jeszcze dokładniejszych badań. Istotnym miernikiem insulinooporności jest wskaźnik HOMA¬IR, który oblicza się według wzoru:
HOMA¬IR = insulinemia na czczo (mU/ml) × glikemia na czczo (mmol/l) / 22,5Można też skorzystać z kalkulatora na stronie:http://www.insulinoopornosc.com/kalkulatorhomair/
Insulinooporność występuje, gdy HOMAIR przekracza wartość 2. Niektóre źródła podają jednak, że insulinooporność zaczyna się, gdy HOMAIR ma wartość >1; jeśli więc HOMA¬IR w naszym wypadku ma wartość 1–2, warto skonsultować swoje wyniki i niepokojące objawy z lekarzem.

ZAPAMIĘTAJ

Prawidłowy wynik glukozy na czczo powinien wynosić między 70 a 100 mg, a po posiłku/badaniu OGTT między 70 mg a 140 mg. Wynik poniżej 70 mg może świadczyć o zbyt niskim poziomie cukru. W przypadku, gdy dwukrotnie wynik glukozy na czczo (pobrany z żyły w laboratorium, a nie za pomocą glukometru!) przekroczy 125 mg, a glukoza po 2 godzinach wynosi powyżej 200 mg, mamy do czynienia już z cukrzycą.
Natomiast stan przedcukrzycowy diagnozuje się gdy wynik glukozy na czczo (pobrany z żyły w laboratorium, a nie za pomocą glukometru!) mieś¬ci się w granicach 100–125 mg, a po 2 godzinach między 140 mg a 200 mg.

W profilaktyce ważne jest wykonywanie badań kontrolnych. Badania kontrolne zleca lekarz i to on określa, kiedy należy je wykonać. Test obciążenia glukozą OGTT to bardzo inwazyjne badanie i jeśli lekarz nie zaleci inaczej, nie powinniśmy go robić częściej niż raz na 1–2 lata. Pozostałe badania wykonujemy w zależności od zaleceń lekarza. I tak na przykład u osób z insulinoopornością cierpiących na zaburzenia pracy tarczycy badania kontrolne (TSH, ft3 i ft4,) należy przeprowadzać co 4–6 tygodni. U pozostałych osób TSH warto sprawdzać raz w roku. W przypadku współwystępowania innych chorób, takich jak choroba Hashimoto lub PCOS, częstotliwość przeprowadzania odpowiednich badań – oznaczania poziomu przeciwciał (poziomy przeciwciał tarczycy Anty TPO, Anty TG, Anty TBII)czy wykonywania USG tarczycy w wypadku Hashimoto oraz wykonywania USG jajników czy badania poziomu hormonów w przypadku PCOS – należy konsultować ze swoim lekarzem prowadzącym.

W diagnostyce insulinooporności bardzo ważne jest właściwe przygotowanie do badań, gdyż niewłaściwe postępowanie daje wartości nieprawdziwe. I tak do testu obciążenia glukozą(OGTT) trzeba zwrócić uwagę na kilka spraw: Przez trzy dni przed wykonaniem badań nie należy stosować żadnych diet niskokalorycznych i niskowęglowodanowych (ze względu na ryzyko zaburzeń węglowodanowych i za¬fałszowania wyniku).
 Przez trzy dni przed wykonaniem badań należy stosować dietę bogatą w węglowodany
(jeść więcej pełnoziarnistego pieczywa, kasz, ryżu, owoców, warzyw).
 Przez trzy dni przed wykonaniem testu nie powinno się pić alkoholu, palić papierosów, pić kawy, herbaty ani napojów kofeinowych.
 Jeśli lekarz nie zaleci inaczej, przed badaniem nie należy przyjmować jakichkolwiek leków.
 Jeśli intensywnie trenujemy, na kilka dni przed badaniem dobrze jest nieco sobie odpuścić, a dzień przed badaniem nie powinno się w ogóle trenować.
 Przed wykonywanym rano badaniem, a także w jego trakcie nie wolno niczego jeść ani pić(ostatni posiłek powinno się zjeść 8–10 godzin przed badaniem).
 Test powinien być wykonany rano, ponieważ reakcja na podaną dawkę glukozy będzie inna rano, inna zaś po południu, a normy są wyznaczane w odniesieniu do porannych odczytów laboratoryjnych.
 Nie robi się badania w trakcie infekcji lub antybiotykoterapii – wyniki nie będą miarodajne.

ZALECENIA ODNOŚNIE BADANIA

Podczas dwugodzinnego badania nie powinno się opuszczać laboratorium (można wziąć
komputer, książkę, telefon).
• Roztwór należy wypić bez jakichkolwiek dodatków, np. soku z cytryny.
• Jeśli badany ma skłonność do hipoglikemii, to dobrze by było, żeby podczas badania towarzyszył mu ktoś, kto ewentualnie szybko wezwie personel medyczny.
• W laboratorium krew jest pobierana z żyły, strzykawką, a nie za pomocą glukometru. Glukometr służy do samokontroli i ze względu na pewną granicę błędu nie jest narzędziem
diagnostycznym.
• W przypadku zwymiotowania roztworu badanie jest nieważne i należy je powtórzyć w cza¬
się wyznaczonym przez lekarza.

WAŻNE ZASADY PRAWIDŁOWEGO POSTĘPOWANIA PRZED BADANIEM

Czy przed badaniem należy odstawić metforminę?
Przed badaniem insuliny i glukozy oraz krzywej glukozowej i insulinowej należy na minimum3–7 dni odstawić metforminę. O szczegółach decyduje tu lekarz prowadzący.

Czy przed badaniem można przyjmować Euthyrox?
Jeśli lekarz nie zaleci inaczej, przed badaniem nie należy przyjmować żadnych leków. Jeśli badamy hormony tarczycy, nie powinniśmy w dniu badania zażywać leków na tarczycę. Ostateczną decyzję w tej sprawie podejmuje jednak lekarz prowadzący.

Czy badanie krzywej insulinowej i glukozowej należy zrobić na czczo?
Tak, badanie musi być wykonane na czczo – bez jedzenia, picia i żucia gumy.

W jakim czasie należy wypić glukozę podczas badania krzywej insulinowej i glukozowej?
Roztwór z 75 g glukozy, który dostajemy zaraz po pobraniu krwi na czczo do badania insuliny i glukozy, należy wypić maksymalnie w ciągu 5 minut (najlepiej w ciągu 2–3 minut)

Czy dodawać cytrynę do glukozy albo popijać wodą?
Nie powinno się dodawać soku z cytryny ani popijać roztworu większą ilością wody, innymi płynami lub spożywać czegokolwiek. Można napić się odrobiny wody, jeśli pojawiają się mdłości, ale najlepiej przez cały czas badania nic nie pić. Pamiętaj, że dodatek soku z cytryny może fałszować wyniki badań.
Czy podczas badania krzywej mogę iść do domu
albo na zakupy?
Nie. Badanie trwa zwykle 2–3 godziny i przez ten czas należy pozostać w poczekalni. Nie można iść na spacer, po zakupy ani jechać do domu, ponieważ może to zafałszować wynik badania.
Co się stanie, jeśli zwymiotuję podczas badania?
Badanie jest wtedy nieważne i należy je powtórzyć w terminie określonym przez lekarza.

Jakie jeszcze badania warto zrobić poza krzywą glukozową i insulinową?

Wśród polecanych badań znajdują się:
 profil lipidowy (HDL, LDL, cholesterol całkowity, trójglicerydy),
 CRP (badanie wykrywa stan zapalny w organizmie; w insulinooporności wynik może być podwyższony),
 oznaczenie poziomu witaminy D3, B12, ferrytyny (w insulinooporności mogą występować niedobory różnych witamin, a podczas leczenia metforminą często dochodzi do niedoboru witaminy B 12, dlatego warto kontrolować jej poziom i ewentualnie zadbać o suplementację),
 morfologia,
 badanie moczu,
 ciśnienie tętnicze krwi,
 próby wątrobowe (ASPAT, ALAT, GGTP, bilirubina),
 oznaczenie poziomu kreatyniny (szczególnie przed rozpoczęciem leczenia metforminą;problemy z nerkami mogą być przeciwwskazaniem do stosowania metforminy),
 określenie stężenia peptydu C,
Peptyd C powstaje w komórkach beta trzustki z przekształcania proinsuliny w insulinę, następnie jest wydzielany do układu krążenia. Jest to fragment łańcucha proinsuliny, czyli cząsteczki, z której w wyniku odcięcia peptydu C powstaje insulina. Jako że peptydu C jest we krwi tyle samo co insuliny, jego stężenie odzwierciedla stężenie insuliny wytwarzanej przez organizm. Badanie stężenia peptydu C wykorzystuje się do diagnostyki zmniejszonego stężenia glukozy we krwi (hipoglikemii) na czczo, do rozpoznawania guzów produkujących insulinę (tzw. insulinoma) oraz do oceny oporności na insulinę i zdolności komórek beta trzustki do produkcji insuliny. Wysokie stężenie peptydu C obserwujemy również po stosowaniu leków hipoglikemizu¬jących, takich jak pochodne sulfonylomocznika.
 oznaczenie poziomu hemoglobiny glikowanej,
Hemoglobina glikowana (HbA1c) odzwierciedla średnie stężenie glukozy we krwi w ciągu ostatnich 3 miesięcy poprzedzających badanie i jako taka jest przede wszystkim wskaźnikiem wyrównania glikemii u chorych na cukrzycę. Poziom HbA1c jest tym wyższy, im większe było średnie stężenie glukozy w ciągu 3 miesięcy poprzedzających badanie. Za ponad połowę wartości HbA1codpowiadają stężenia glukozy we krwi z ostatniego miesiąca przed pomiarem.

 TSH (u osób z insulinoopornością często występują zaburzenia pracy tarczycy),
 indywidualny profil hormonalny (ważny w diagnostyce PCOS, hiperkortyzolemii itd. –endokrynolog wskaże, jakie badania hormonalne i w jakich dniach cyklu należy wykonać).
Inne badania wykorzystywane w diagnostyce insulinooporności to:
 Klamra metaboliczna
Bezpośrednią metodą, którą uznaje się za złoty standard oznaczania wrażliwości tkanek na insulinę, jest tzw. klamra metaboliczna. Zazwyczaj stosuje się ją do celów naukowych. Klamra metaboliczna polega na pomiarze ilości glukozy potrzebnej do utrzymania stałej glikemii (tzn. stałego stężenia glukozy we krwi) przy podawaniu pacjentowi przez 120 minut insuliny dożylnie. W trakcie badania insulinę podaje się ze stałą szybkością, tak aby utrzymać jej stężenie we krwi wynoszące ok. 100 µj./ml, tj. powyżej podstawowego stężenia na czczo. Po osiągnięciu stanu równowagi, w warunkach tak uzyskanej doświadczalnie hiperinsulinemii, wytwarzanie insuliny przez komórki β trzustki jest zablokowane, zużycie glukozy w tkance mięśniowej i tłuszczowej zwiększone, a jej wątrobowe wytwarzanie – zahamowane. Jednocześnie pacjent otrzymuje dożylny wlew roztworu glukozy ze zmienną szybkością, przy wykonywanych co 5 minut oznaczeniach glikemii, tak aby utrzymać prawidłowe stężenie glukozy we krwi. W stanie równowagi, przy zahamowaniu wątrobowego wytwarzania glukozy i braku wahań glikemii, szybkość wlewu glukozy jest równa szybkości jej wychwytu przez tkanki, co odzwierciedla wrażliwość tkanek na insulinę. Im mniejsze jest zużycie glukozy w tkankach, tym większa insulinooporność tkanek. Szybkość wlewu glukozy i jej tkankowego zużycia wyrażona jest w mg/min na kg masy ciała lub m2 powierzchni ciała i – jak już wspomniano – jest wskaźnikiem wrażliwości tkanek na insulinę. Przyjmuje się, iż insulinooporność należy rozpoznać przy wartości poniżej 4,7–4,9 mg/min/kg.
 Test supresji endogennej insuliny polega na blokowaniu wydzielania insuliny endogennej przez podawanie adrenaliny i propranololu. U osób insulino wrażliwych uzyskane w czasie testu stężenie glukozy mieści się w granicach normy, natomiast u osób z insulinoopornością stwierdza się wyższą glikemię.
 Test tolerancji insuliny.
Do metod bezpośrednich należy również test tolerancji insuliny. Jednorazowo podaje się dożylnie insulinę w dawce 0,1 j./kg mc., a następnie dokonuje się pomiarów stężeń glukozy w surowicy krwi. U osób z insulinoopornością spadek stężenia glukozy we krwi jest nieznaczny, w przeciwieństwie do osób insulinowrażliwych, u których stężenie glukozy spada do wartości 50% glikemii wyjściowej.
 Quicki (Quantitative Insulin Sensitivity Check Index)
Ilościowy wskaźnik kontroli wrażliwości na insulinę wyprowadza się na podstawie odwrotności sumy logarytmów insuliny na czczo i glukozy na czczo: 1 / Indeks ten dobrze koreluje z badaniami klamry glukozowej i jest przydatny do pomiaru wrażliwości na insulinę, która jest odwrotnością oporności na insulinę. Wskaźnik ten oblicza się według wzoru: 1/(log insulinemii na czczo [μU/ml] + log glikemii naczczo [mmol/l]). O insulinooporności świadczy wartość <0,34.
 Wskaźnik Matsuda
Wskaźnik ten oblicza się według wzoru: Matsuda Index = 100000/√stężenie insuliny w surowicy krwi na czczo (μU/ml) × stężenie glukozy w surowicy krwi na czczo (mg/dl) × średnia wartość stężenia glukozy w OGTT × średnia wartość stężenia insuliny w OGTT. Wartość < 7,3 świadczy o insulinooporności.
 Metoda Bergmana
Polega na podaniu dożylnym glukozy w dawce 0,3 g/kg mc., a następnie po 20 min podaniu również dożylnie tolbutamidu (dawka uzależniona od masy ciała), który pobudza wydziela- nie endogennej insuliny [2, 10]. Test trwa 3 godziny.

Insulinooporność współwystępuje z rozmaitymi chorobami autoimmunologicznymi, nieleczona pociąga za sobą ryzyko wystąpienia rozmaitych powikłań oraz roz¬woju takich schorzeń jak zespół metaboliczny, cukrzyca typu 2, choroby sercowo ¬naczyniowe, niealkoholowe stłuszczenie wątroby, obturacyjny bezdech senny, zespół policystycznych jajników, prawdopodobnie niektóre nowotwory oraz choroby neurodegeneracyjne, w tym choroba Alzheimera, aterogenna dyslipidemia, zaburzenia układu krzepnięcia, a także dysfunkcja śródbłonka naczyniowego, które prowadzą do powstania następstw sercowo—naczyniowych, chorobom tarczycy (niedoczynność tarczycy, nadczynność tarczycy, wole, choroba Hashimoto, choroba GravesaBasedova), chorobom nadnerczy (choroba Cushinga), chorobom i zaburzeniom działania wątroby, nadciśnieniu, występowaniu podwyższonego cholesterolu, otyłości.

Kto najczęściej diagnozuje insulinooporność
Najczęściej insulinooporność wykrywa endokrynolog, ale zdiagnozować i leczyć może nas też inny lekarz, jeśli ma wiedzę i doświadczenie w tym zakresie. Może to być lekarz rodzinny, diabetolog, ginekolog czy nawet kardiolog. Ponieważ insulinooporność nierzadko towarzyszy innym zaburzeniom hormonalnym, najczęściej stykają się z nią endokrynolodzy, i dzięki temu są mocno wyczuleni na związane z nią kwestie, ale na przykład ginekolodzy dobrze orientują się w tych zagadnieniach, ponieważ sporo pacjentek z PCOS ma również insulinooporność, a diabetolodzy, leczący cukrzycę, mają sporą wiedzę na temat insulinooporności, ponieważ pojawia się u nich coraz więcej pacjentów ze stanem przedcukrzycowym. Lekarz rodzinny ma za zadanie całościowo ocenić stan zdrowia pacjenta i albo rozpocząć leczenie, albo skierować go do innego specjalisty

DIETA

Wbrew internetowym opiniom, różnym teoriom spiskowym i mitom krążącym w sieci, nie ma jednej, uniwersalnej diety dla pacjentów z insulinoopornością ani ustalonych standardów w tym zakresie. Nie istnieją też jak na razie oficjalne rekomendacje towarzystw naukowych odnośnie sposobu żywienia . Wiele diet poddano jednak gruntownym badaniom i na tej podstawie wiadomo, że część z nich ma działanie prozdrowotne, wpływając na redukcję masy ciała, obniżenie poziomu cholesterolu, glukozy, insuliny, zmniejszenie ryzyka chorób sercowo -naczyniowych czy ogólną poprawę samopoczucia. Wspomniane doniesienia badawcze wyznaczają ogólny kierunek, w jakim powinien podążać pacjent z insulinoopornością. Oczywiście należy pamiętać, że każdy z nas jest inny, ma inne dolegliwości, inne wyniki badań i prowadzi inny tryb życia, dlatego znalezienie uniwersalnej diety wydaje się niemożliwe. Jak najbardziej realne i korzystne dla zdrowia jest za to indywidualizowanie ogólnych zaleceń. Osobom z insulinoopornością zaleca się przestrzeganie tzw. zasad zdrowego odżywiania, wypracowanych na podstawie rozmaitych diet. Wśród diet, które są bezpieczne, dokładnie przebadane i o których wiadomo, że przynoszą korzyści dla zdrowia, znajdują się: dieta śródziemnomorska, dieta DASH oraz dieta o niskim indeksie glikemicznym. Również odpowiednio zbilansowane diety wegetariańskie uznawane są za bezpieczne i zdrowe. Odradza się natomiast stosowanie w insulinooporności diet niskowęglowodanowych, ketogenicznych, niskoenergetycznych, głodówkowych czy wysokobiałkowych. Ich korzyści terapeutyczne są w wypadku insulino opornych są wątpliwe, nie rekomendują ich zresztą żadne towarzystwa naukowe w Polsce ani na świecie.
NAJWAZNIEJSZE ZASADY DIETY NORMALIZUJĄCE GLIKEMIĘ
 Wyeliminuj z diety słodycze, produkty zawierające cukry proste, oraz Fast foody i produkty konserwowane.
 Zamiast kupować wędliny nafaszerowane fosforanami, glutaminianem i azotanami(czyli zamiast parówek, pasztetów, kiełbas, szynki konserwowej itp.), samodzielnie piecz mięso na kanapki, dzięki temu unikniesz obrzęków.
 Nie jedz potraw zawierających sól rafinowaną i wzmacniacze smaku, sosy sojowe, maggi, mieszanki przyprawowe i kostki rosołowe.
 Wyeliminuj wszelkie soki owocowe i napoje, nawet słodzone słodzikami. Pij wodę 1,5-2 litrów dziennie, oraz korzystne dla zdrowia herbaty ziołowe, takie jak zielona i czerwona herbata, pokrzywa, morwa biała, skrzyp, czystek.
 Unikaj produktów typu light o niskiej zawartości tłuszczu- wiele z nich zawiera spore ilości cukru i syropu glukozowo – fruktozowego.
 Zwracaj uwagę na jakość kupowanego chleba – nie powinien zawierać cukru, karmelu, słodu, miodu, płatków ziemniaczanych, oraz sztucznych zagęstników i innych emulgatorów. Idealny to chleb żytni na 100%, chleb gryczany, owsiany upieczony z mąki, wody, soli i zakwasu.
 Unikaj wysokoprzetworzonych zamienników chleba typu pieczywo chrupkie czy wafle ryżowe. Te węglowodany, poddawane wysokiej temperaturze, nie mają żadnych wartości odżywczych i tylko udają prawdziwy posiłek.
 Wybieraj produkty z niskim indeksem glikemicznym i ładunkiem glikemicznym, oraz gotuj zgodnie z zasadami indeksu glikemicznego.
 Jedz regularnie i mniej więcej w tych samych godzinach, w odstępach około czterech godzin. W przypadku insulino oporności 4 posiłki dziennie to najbardziej skuteczna metoda, aby poziom insuliny we krwi mógł swobodnie opaść.
 Nie podjadaj między posiłkami- szczególnie owoców, i słodkich przekąsek. Cukier w potrawie nasila hipoglikemię i nie wspomaga walki z insulinoopornością.
 Unikaj owoców przetworzonych w postaci soków, nektarów, musów, czy dżemów- to zbyt szybko wchłaniana forma cukru, absolutnie niezalecana na diecie w insulino oporności.
 Prawidłowo komponuj posiłki. Świeże owoce łącz zawsze z orzechami, pestkami i błonnikiem. T łuszcz z nasion oraz błonnik spowalniają wchłanianie glikozy do krwi.
 Dopasuj wysiłek fizyczny do swoich potrzeb i możliwości. Intensywny trening wymaga zwiększenia podaży węglowodanów złożonych w diecie.
 Unikaj używek, takich jak papierosy i alkohol.
 Nie traktuj diety jako kary, ale jako zmianę w kierunku lepszego zdrowego życia.
 Gotuj podobnie dla całej rodziny.
 Śpij minimum 8 godzin dziennie.
 Pamiętaj liczy się jakość , a nie ilość!
Co można jeść i pić, a czego nie?

Produkty zbożowe Zalecane

Mąki pełnoziarniste:
gryczana, jęczmienna,
orkiszowa, owsiana, sojowa,
z ciecierzycy, żytnia typu
2000, pszenna semolina
1750, z amarantusa,
migdałowa oraz inne
niewymienione mąki
o niskim indeksie
glikemicznym

Pieczywo z dozwolonych mąk
(uwaga na skład!
Im krótszy tym lepszy)

Makaron: z dozwolonych
mąk, chiński, typu capellini.
Powinien być zawsze
gotowany al dente
(półtwardo)
Płatki: owsiane górskie,
żytnie, gryczane – wszystkie
pełnoziarniste

Ryż: dziki, basmati, basmati brązowy, ryż brązowy

Kasze: gryczana, kuskus
pełnoziarnisty, perłowa,
pszenna bulgur, komosa
ryżowa (Quinna)

Otręby owsiane i pszenne Niezalecane

Mąki: „biała”, pszenna typu
750, pszenna chlebowa,
pszenna luksusowa 550,
krupczatka, mąka kasztanowa,
kukurydziana, ryżowa,
ziemniaczana, żytnia 580 i
720

Pieczywo z niedozwolonych
mąk oraz takie, w którego
składzie znajdują się
substancje słodzące

Makaron: bez jajeczny,
2¬jajeczny, z niezalecanych
mąk. Makaron rozgotowany

Płatki: typu błyskawicznego,
gotowe mieszanki typu
granola, słodkie płatki
śniadaniowe, ryżowe oraz
inne z niezalecanych mąk

Ryż: biały, dmuchany,
paraboiled, prażony

Kasze: manna, jaglana
(można użyć raz na jakiś czas,o ile ładunek glikemiczny posiłku będzie odpowiedni),jęczmienna, kuskus (średniIG).

Mięso W przypadku braku zaburzeń gospodarki lipidowej
(wysokiego poziomu cholesterolu LDL i niskiego HDL)dozwolony jest każdy rodzaj mięsa z uwzględnieniem ogólnych rekomendacji towarzystw naukowych, według których mięso czerwone powinno się spożywać w umiarkowanych ilościach. W przypadku braku zaburzeń gospodarki lipidowej
(wysokiego poziomu cholesterolu LDL i niskiego HDL)dozwolony jest każdy rodzaj mięsa z uwzględnieniem ogólnych rekomendacji towarzystw naukowych, według których mięso czerwone powinno się spożywać w umiarkowanych ilościach.

Ryby Najzdrowsze są tłuste ryby
morskie, zawierające duże
ilości wielonienasyconych
kwasów tłuszczowych
omega¬3: łosoś, makrela,
śledź, sardynka Uwaga na ryby hodowlane
(szczególnie łosoś norweski)
– istnieje ryzyko zanieczyszczenia dioksynami
oraz rtęcią. Produkty gotowe
do spożycia, jak np. ryby
z puszki, nie powinny
zawierać substancji
słodzących

Wędliny i przetwory mięsne Należy wybierać produkty
o jak najlepszym składzie.
Wędliny najlepiej przyrządzać samodzielnie w formie pieczonego mięsa. Produkty z małą zawartością
mięsa, z dużą ilością
dodatków oraz substancji
słodzących

Zupy, sosy Obróbka termiczna podnosi indeks glikemiczny warzyw
użytych do przygotowania wywaru. Z tego względu do zup krem zaleca się dodanie tłuszczu, który zmniejszy
niekorzystny efekt. Może to być np. olej dodany na zimno, pestki dyni, słonecznika, ulubiony ser.
Sosów nie należy zagęszczać niedozwolonymi mąkami. Obróbka termiczna podnosi indeks glikemiczny warzyw
użytych do przygotowania wywaru. Z tego względu do zup krem zaleca się dodanie tłuszczu, który zmniejszy
niekorzystny efekt. Może to być np. olej dodany na zimno, pestki dyni, słonecznika, ulubiony ser.
Sosów nie należy zagęszczać niedozwolonymi mąkami.

Tłuszcze do smarowania,
oleje Oleje nierafinowane,
tłoczone na zimno. Oliwa
z oliwek, olej rzepakowy
tłoczony na zimno, olej
lniany.
W przypadku zaburzeń
gospodarki lipidowej zaleca
się stosowanie produktów
wzbogaconych o stanole
roślinne. Nie zaleca się stosowania
w dużej ilości produktów
będących źródłem
nasyconych kwasów
tłuszczowych, np. oleju
palmowego, smalcu

Ziemniaki

Bataty Najniższy (ale ciągle „średni”)indeks glikemiczny mają ziemniaki młode oraz
gotowane w mundurkach.
Aby obniżyć ich indeks,
należy po ugotowaniu
pozostawić je na noc
w lodówce. Ziemniaki nie
powinny stanowić podstawy
diety

Warzywa, sałatki Warzywa o niskim indeksie
glikemicznym, w tym
warzywa strączkowe Warzywa o wysokim
i średnim indeksie i ładunku
glikemicznym

Mleko, produkty mleczne Nabiał niesłodzony, bez
dodatków (rekomenduje się
spożywanie produktów
„półtłustych”) Słodkie jogurty, serki itp.,
napoje roślinne, w których
dominuje cukier

Owoce (warto łączyć je
z tłuszczami/orzechami) O niskim indeksie
glikemicznym. Szczególnie
poleca się owoce jagodowe,
takie jak borówki, truskawki,
maliny. O wysokim indeksie
glikemicznym
Orzechy (u osób na diecie
redukcyjnej należy kontrolować ich spożycie ze względu na wysoką
kaloryczność) Zwłaszcza orzechy włoskie,
migdały, orzechy brazylijskie
(maks. 3 szt./dzień) Masła orzechowe z dodatkiem soli, cukru
i utwardzonego tłuszczu,
orzeszki solone, w cukrze,
czekoladzie itd.

Przyprawy, zioła Zwłaszcza czosnek, cynamon,
kurkuma, czarnuszka, imbir Gotowe mieszanki ziołowe,
kostki rosołowe, przyprawy
typu vegeta

Cukier, słodycze W przypadku trudności
z całkowitą eliminacją cukru
można sięgnąć po stewię,
ksylitol lub erytrol.
Dopuszczalne jest dodawanie
niewielkiej ilości miodu do
sosu sałatkowego po
unormowaniu glikemii
i insulinemii. Należy dążyć do usunięcia
cukru z diety. Odradza się
używanie słodzików
zawierających aspartam.

Napoje Woda mineralna, herbaty
ziołowe Słodkie napoje (m.in. napoje
energetyczne, gazowane,
napoje typu light, w tym
smakowe wody mineralne),
soki i nektary owocowe

Temat spożycia alkoholu u osób z insulinoopornością budzi wiele emocji. Należy tu pamiętać o kilku ważnych rzeczach: Alkohol zwiększa ryzyko hipoglikemii.
• 1 g alkoholu to aż 7 kcal. Jeśli zależy nam na redukcji lub utrzymaniu masy ciała, alkohol będzie naszym wrogiem w osiągnięciu celu. Na pewno należy unikać kolorowych drinków, słodkich likierów czy „deserów alkoholowych”, ponieważ są to bomby kaloryczne. Jeśli pacjent nie zażywa leków, może okazjonalnie wypić nieco wytrawnego wina. Jego nie¬wielkie ilości nie powinny stanowić zagrożenia. Wiele badań wykazało, że alkohol ma niekorzystny wpływ na gospodarkę węglowodanową oraz zwiększa ryzyko rozwoju insulinooporności.

Zasady Indeksu glikemicznego i Ładunku glikemicznego

Indeks glikemiczny odkryli badacze z Uniwersytetu w Toronto na początku lat 80. XX wieku, jednak dopiero prawie 20 lat później oficjalnie podano jego definicję.
Indeks glikemiczny – pole powierzchni pod krzywą odpowiedzi glikemicznej, mierzoną w ciągu 2 godz. po spożyciu 50 g węglowodanów przyswajalnych
zawartych w badanym produkcie spożywczym. Indeks glikemiczny jest wyrażony
w stosunku do odpowiedzi glikemicznej na taką samą ilość węglowodanów
(50 g) pochodzącą z produktu referencyjnego (glukoza; IG = 100)spożytego przez tę samą osobę. Indeks glikemiczny (IG) = (IAUC* produktu badanego)/(IAUC* produktu referencyjnego) x 100%. Klasyfikacja produktów na podstawie indeksu glikemicznego Im większe jest stężenie glukozy po zjedzeniu danego produktu, tym wyższy jest jego indeks glikemiczny. Na podstawie indeksu glikemicznego Bell i wsp. podzielili całą żywność na produkty spożywcze o:

 niskim indeksie glikemicznym (IG 70).

*IAUC (z ang. incremental area under the curve ) – pole pod krzywą glikemii po posiłkowej powyżej wartości glikemii oznaczonej na czczo.

Co wartość indeksu oznacza w praktyce?

 Indeks glikemiczny danego produktu równy 40 oznacza, że po spożyciu zawartych w nim 50 g węglowodanów przyswajalnych wzrost stężenia glukozy we krwi będzie o 60% mniejszy niż wzrost glikemii po spożyciu 50 g czystej glukozy (lub 50 g węglowodanów przyswajalnych z białego pieczywa). Innymi słowy: jeśli IG makaronu z pszenicy durum wynosi 40, to oznacza, że po spożyciu porcji makaronu zawierającej 50 g węglowodanów szybkość wzrostu glikemii po posiłkowej będzie wynosiła 40% tego, ile by wynosiła po spożyciu czystej glukozy.

Wartość indeksu glikemicznego zależy od:

 ilości i rodzaju węglowodanów zawartych w danym produkcie,
 w przypadku owoców od stopnia dojrzałości – np. mocno dojrzały banan ma wyższy indeks od banana „zielonego”,
 metody zastosowanej do przetwarzania czy obróbki kulinarnej produktu (produkty rozgotowane i rozdrobnione mają wyższy indeks glikemiczny),
 ilości i formy skrobi obecnej w danym produkcie, zwłaszcza stosunku amylozy do amylopektyny (im większy stosunek amyloza/amylopektyna, tym wyższy indeks glikemiczny). Większa zawartość amylozy w stosunku do amylopektyny zapewnia niższą glikemię i insulinemię po posiłkową, ponieważ amyloza, dzięki swej linearnej strukturze, jest mniej wrażliwa na działanie enzymów niż rozgałęziona amylopektyna,
 zawartości innych składników odżywczych mogących spowalniać działanie enzymów trawiennych czy opróżnianie żołądka (np. zawartość białka, tłuszczu, kwasów organicznych, pektyn, tanin i kwasu fitynowego, które utrudniają trawienie skrobi).

Tabela indeksu glikemicznego bardziej szczegółowa
– owoce, warzywa i przetwory
Produkt Indeks (IG)
ananas 59
arbuz 72
banany 52
brzoskwinie z puszki w lekkim syropie 52
brzoskwinie z puszki w mocnym syropie 58
burak 64
daktyle suszone 103
dżem truskawkowy 51
dynia 75
frytki 75
grejpfrut 25
gruszki 38
gruszki w puszce w sosie własnym 44
jabłka 38
jabłka suszone 29
kiwi 53
knedle ziemniaczane 52
mango 51
marchewka gotowana 47
marchewka świeża 16
marmolada z pomarańczy 48
morele 57
morele suszone 31
papaja 59
pomarańcze 42
rodzynki 64
rzepa 72
słodka kukurydza 54
śliwki 39
śliwki suszone 29
truskawki 40
winogrona 46
wiśnie 22
zielony groszek 48
ziemniaki gotowane 50
ziemniaki młode 57
ziemniaki młode, gotowane w mundurkach do 20 min. 78
ziemniaki obrane gotowane na parze 65
ziemniaki pieczone 85
ziemniaki słodkie (bataty) 61
ziemniaki słodkie (yam) 37

Tabela indeksu glikemicznego – nabiał
Produkt Indeks (IG)
jogurt 0% tłuszczu 27
jogurt naturalny 36
lody 61
mleko pełne (3% tłuszczu) 27
mleko skondensowane, słodzone 61
mleko sojowe 1.5% tłuszczu, 120 mg wapnia 44
mleko sojowe 3% tłuszczu, 0 mg wapnia 44
mleko sojowe 3% tłuszczu, 120 mg wapnia 36
mleko zsiadłe 32

Tabela indeksu glikemicznego – pieczywo, zboża i produkty śniadaniowe

Produkt Indeks (IG)
bagietka 95
bajgiel 72
Cheerios 74
chleb gryczany 47
chleb owsiany otrębowy 47
chleb pszenny 70
Chocapic 84
dmuchane ziarno pszenicy 74
gruboziarniste pieczywo jęczmienne (50% ziarna) 46
gruboziarniste pieczywo jęczmienne (70% ziarna) 34
gruboziarnisty chleb jęczmienno-słonecznikowy 57
kasza bulgur 48
kasza gryczana 54
kasza jaglana 71
kasza kuskus 65
kasza manna 55
mąka orkiszowa 54
otręby owsiane 55
pełnoziarnisty chleb żytni 58
płatki owsiane 55
pumpernikiel pełnoziarnisty 46
proso gotowane 71
ryż Bastami 58
ryż biały gotowany 64
ryż brązowy 55
ryż długoziarnisty gotowany 56
ryż dmuchany 87
słodka kukurydza 53
całe ziarna żyta 34
ziarna pszenicy 41
ziarna pszenicy orkiszowej 45
ziarno jęczmienia 25
ziarno kukurydzy 69

Tabela indeksu glikemicznego – makarony
Produkt Indeks (IG)
makaron rurki 47
makaron ryżowy 40
makaron z serem 64
ravioli z mięsem 39
spaghetti z mąki białej 42
spaghetti z mąki białej gotowane 10-15 min. 44
spaghetti z mąki białej gotowane 20 min. 61
spaghetti z mąki białej gotowane 5 min. 38
spaghetti z mąki pełnowartościowej (razowe) 37

Tabela indeksu glikemicznego – rośliny strączkowe
Produkt Indeks (IG)
ciecierzyca gotowana 28
czarna fasola 64
czarna fasola namoczona przez noc, gotowana 45 min. 20
fasola „czarne oczko” gotowana 42
fasola gotowana 29
fasola Mung moczona, gotowana 20 min. 31
fasola nerkowa gotowana 28
fasola nerkowa z puszki 52
fasola Pinto gotowana 39
fasola Pinto z puszki 45
groch gotowany 22
soczewica czerwona gotowana 26
soczewica zielona gotowana 30
soja gotowana 18
soja z puszki 14
zielony groszek z puszki 66

Tabela indeksu glikemicznego – soki i napoje
Produkt Indeks (IG)
Coca Cola © 58
Fanta orange © 68
Isostar © 70
sok ananasowy bez cukru 46
sok grejpfrutowy bez cukru 48
sok jabłkowy niesłodzony 40
sok pomarańczowy 52
sok pomidorowy bez cukru 38
świeży sok z marchwi 43

Tabela indeksu glikemicznego – ciasta, ciastka, wypieki, przekąski i słodycze
Produkt Indeks (IG)
batonik muesli (z suszonymi owocami) 61
biała czekolada 44
bezy 67
biszkopt 54
bułeczki drożdżowe 92
chipsy ziemniaczane solone 54
chrupki kukurydziane 63
ciasteczka owsiane 57
ciasteczka ryżowe 78
Digestives 59
LU petitki 49
M&M’s © orzechowe 33
Mars © 65
mleczna czekolada 43
mufinki 67
naleśniki 85
Nutella © 33
orzeszki cashew solone 22
orzeszki ziemne 14
paszteciki 59
pączki 69
Petit Beurre (LU) 51
popcorn 72
precelki 83
Skittles © 70
rogalik 42
Twix © 44
wafle 76
żelki 78

Tabela indeksu glikemicznego – cukry
Produkt Indeks (IG)
50g maltozy 105
cukier trzcinowy 87
fruktoza 19
glukoza 99
laktoza 46
maltitol 26
miód 55
sacharoza 68
stevia 3
syrop kukurydziany 75
xylitol 7

Tabela indeksu glikemicznego – najczęściej wyszukiwane produkty
Produkt Indeks (IG)
arbuz 72
banany 52
jabłka 38
kasza gryczana 54
kasza jaglana 71
makaron ryżowy 40
mąka orkiszowa 54
płatki owsiane 55
ziemniaki gotowane 50
ziemniaki słodkie (bataty) 61

I JESZCZE TAKA PODPOWIEDŹ ARTYKUŁY Z NISKI, ŚREDNIM I
DUŻYM INDEKSEM GLIKEMICZNYM.

Produkty z niskim indeksem glikemicznym
Jaja 0
Kawa, herbata 0
Majonez (jaja, olej, musztarda) 0
Owoce morza 0
Ryby 0
Sery tłuste (żółty, pleśniowy itp.) 0
Śmietana kwaśna 0
Sos sojowy (bez cukru) 0
Tłuszcz roślinny/zwierzęcy 0
Wino wytrawne (czerwone, białe) 0
Wołowina 0
Ocet 5
Przyprawy (oregano, bazylia, wanilia itp.) 5
Skorupiaki 5
Awokado 10
Agawa (syrop) 15
Agrest złoty 15
Brukselka 15
Cebula 15
Cukinia 15
Cykoria 15
Czarna porzeczka 15
Fasolka pnąca 15
Fasolka szparagowa 15
Grzyby 15
Imbir 15
Kalafior 15
Kapusta 15
Kiełki (fasoli mung, soi, …) 15
Kiszona kapusta 15
Koper 15
Korniszony (bez cukru) 15
Mączka chleba świętojańskiego 15
Migdały 15
Ogórek 15
Oliwki 15
Orzechy włoskie, laskowe, nerkowce, pistacje 15
Orzeszki ziemne (fistaszki) 15
Papryczki Chili 15
Papryka (czerwona, zielona, żółta) 15
Pesto 15
Piniola 15
Por 15
Rabarbar 15
Rzodkiew 15
Sałata 15
Seler naciowy 15
Soja 15
Szczaw 15
Szparagi 15
Szpinak 15
Tofu 15
Zarodki (przenne) 15
Acerola 20
Artiszoki 20
Bakłażan 20
Czekolada gorzka (>80% kakao) 20
Czereśnie 20
Fruktoza 20
Jogurt sojowy 20
Kakao (bez cukru) 20
Karczochy 20
Pędy bambusa 20
Śmietana sojowa 20
Sok cytrynowy (niesłodzony) 20
Sos z tamaryndy (bez cukru) 20
Agrest niebieski 25
Borówki 25
Czekolada gorzka (>70% kakao) 25
Czerwona porzeczka 25
Fasola mung, flagolet 25
Humus 25
Jeżyny 25
Mąka sojowa 25
Maliny 25
Masło migdałowe 25
Masło z orzechów laskowych 25
Pestki z dyni 25
Truskawki 25
Wiśnie 25
Zielona soczewica 25
Buraki surowe czerwone 30
Ciecierzyca gotowana 30
Czerwona soczewica 30
Czosnek 30
Dżem słodzony sokiem owocowym 30
Grejpfrut 30
Gruszka 30
Makaron chiński (sojowy lub z fasoli mung) 30
Mandarynki 30
Marakuja 30
Marchew surowa 30
Marmolada bez cukru 30
Migdałowe mleko 30
Mleczko owsiane (niegotowane) 30
Mleko odtłuszczone w proszku 30
Mleko sojowe 30
Morele świeże 30
Pamelo 30
Pomidory 30
Rzepa, brukiew (surowe) 30
Soczewica żółta 30
Twaróg odtłuszczony 30
Amarant ziarno 35
Biała fasola 35
Brzoskwinie 35
Ciecierzyca z puszki 35
Czarna fasola 35
Drożdże 35
Drożdże piwne 35
Dziki ryż 35
Fasola biała – perłowa, borlotti, czarna 35
Figi świeże 35
Granat 35
Groszek zielony 35
Jabłka duszone 35
Jabłka suszone 35
Jabłko (świeże) 35
Jogurt odtłuszczony 35
Kukurydza antyczna indiańska 35
Kwinoa (komosa ryżowa) 35
Lody słodzone fruktozą 35
Mąka z ciecierzycy 35
Musztarda Dijon 35
Nasiona ( siemię lniane, sezam, mak ) 35
Nektarynki 35
Pigwa 35
Pomarańcze 35
Pomidory suszone 35
Przecier pomidorowy 35
Seler surowy (korzeń) 35
Śliwki 35
Sok pomidorowy 35
Sorbet jabłkowy 35
Słonecznik 35
Wasa™ 35

Produkty ze średnim indeksem glikemicznym
Bób niedojrzały/niegotowany 40
Chleb z mąki pp na zaczynie lub drożdżach 40
Fasola z puszki 40
Figi suszone 40
Gryka 40
Kasza gryczana 40
Laktoza 40
Maca (z mąki pp) 40
Makaron z mąki razowej – al dente 40
Marchwiowy sok 40
Masło orzechowe (bez cukru) 40
Mleko kokosowe 40
Morele suszone 40
Otręby (owsiane i pszenne) 40
Owies 40
Pigwa konserwowa (bez cukru) 40
Pumpernikiel (bez cukru, słodu i miodu) 40
Płatki owsiane (niegotowane) 40
Śliwki suszone 40
Spaghetti al. dente (gotowane 5min) 40
Ananas (świeży) 45
Banany niedojrzałe 45
Chleb tostowany 45
Chleb żytni (z mąki pp) 45
Jęczmień (ziarno) 45
kaszka pszenna bulgur 45
Kokos 45
Mąka z pszenicy egipskiej ( kamut) 45
Makaron : typ Capellini 45
Płatki śniadaniowe pełne 45
Ryż basmami brązowy 45
Sok grejpfrutowy (niesłodzony) 45
Sok pomarańczowy (świeży, niesłodzony) 45
Tosty z chleba z mąki pełnej 45
Winogrono (zielone i czerwone) 45
Zielony groszek z puszki (bez cukru) 45
Żurawina 45
Bataty – słodkie kartofle 50
Chayote – dyniowaty 50
Chleb orkiszowy 50
Ciasto z mąki pp (bez cukru) 50
Couscous ( pełne ziarno) 50
Jabłkowy sok (niesłodzony) 50
Kiwi 50
Makaron z pszenicy durum 50
Mango 50
Muesli (niesłodzone) 50
Owoce lichee 50
Persymona, kaki 50
Ryż basmati 50
Ryż brązowy 50
Sok ananasowy (świerzy , niesłodzony ) 50
Sok ananasowy (świeży, niesłodzony) 50
Sok jabłkowy (niesłodzony) 50
Sok żurawinowy ( niesłodzony) 50
Surimi ( paluszki krabowe) 50

Produkty z wysokim indeksem glikemicznym
Brzoskwinie z puszki 55
Czerwony ryż 55
Ketchup 55
Maniok 55
Musztarda (z cukrem) 55
Nutella® 55
Papaja 55
Sok winogronowy (niesłodzony) 55
Sok z mango (niesłodzony) 55
Spaghetti (ugotowane na miękko) 55
Sushi 55
Banany dojrzałe 60
Jęczmień dmuchany 60
Kakao słodzone/czekolada (ekspresowe) 60
Kasza manna 60
Kasztan 60
Lazania (makaron z pszenicy durum) 60
Lody słodzone cukrem 60
Majonez z cukrem 60
Melon 60
Miód 60
Mleko tłuste 60
Morele z puszki 60
Owsianka 60
Pizza 60
Ryż aromatyzowany (jaśminowy…) 60
Ryż długoziarnisty 60
Ananas z puszki 65
Buraki gotowane 65
Chleb „razowy” (z białej mąki) 65
Chleb pełnoziarnisty 65
Chleb żytni z białej mąki 65
Dżem z cukrem 65
Kukurydza 65
Kuskus 65
Mąka kasztanowa 65
Mars®, Snikers®, Nuts®, itp.. 65
Muesli (z cukrem, miodem itp.) 65
Pigwa konserwowa (z cukrem) 65
Rodzynki 65
Syrop klonowy 65
Tamarynda (słodzona) 65
Ziemniaki w mundurkach 65
Amarantus dmuchany 70
Bagietka 70
Biały ryż 70
Biszkopt 70
Brązowy cukier 70
Bułki 70
Chipsy 70
Chleb ryżowy 70
Cukier 70
Daktyle suszone 70
Kasza jęczmienna 70
Kleik 70
Maca (z białej mąki) 70
Mąka kukurydziana 70
Makaron z białej mąki 70
Melasa 70
Napoje (słodzone) 70
Polenta 70
Proso 70
Ravioli 70
Risotto 70
Rogalik 70
Sucharki 70
Tacos 70
Ziemniaki gotowane 70
Arbuz 75
Dynia 75
Kabaczek 75
Bób gotowany 80
Marchew gotowana 80
Puree 80
Biała mąka 85
Mleko ryżowe 85
Pasternak 85
Prażona kukurydza 85
Płatki kukurydziane 85
Ryż dmuchany 85
Ryż paraboliczny 85
Rzepa, brukiew (gotowane) 85
Seler gotowany (korzeń) 85
Tapioka 85
Chleb z białej mąki 90
Mąka ziemniaczana 90
Mąka ryżowa 95
Ziemniaki pieczone 95
Ziemniaki zasmażane 95
Glukoza 100
Skrobia modyfikowana 100
Piwo – maltoza 110

Inną rzeczą jest ładunek glikemiczny. Ładunek glikemiczny odzwierciedla zawartość węglowodanów w pożywieniu. Wylicza się go we¬dług wzoru:

ŁG = węglowodany przyswajalne (w gramach) x IG produktu : 100
Wartości ładunku glikemicznego:Dla porcji pojedynczego produktu Dla całodziennej diety
NISKI 0–10 ≤ 79
ŚREDNI 11–19 80–119
WYSOKI ≥ 20 ≥ 120
Klasyfikacja wartości ładunku glikemicznego w odniesieniu do porcji pojedynczego produktu oraz całego dnia diety (GL; Brand¬Miller 2003)

PROFILAKTYKA I WAŻNE ZAGADNIENIA

W profilaktyce insulinooporności ważne jest by zwracać uwagę na składniki zawarte w produktach jakie kupujemy, uprawianie sportu, a także ważne jest jak na co dzień radzimy sobie ze stresem- czy go nie zajadamy, ale także jak go zwalczamy.
I tak nieznajomość składu produktu będzie miało bardzo duży wpływ na naszą dietę, a także samopoczucie. Kolejność umieszczonych na etykiecie składników przez producenta nie jest przypadkowa – zgodnie z obowiązującym prawem żywnościowym producent musi zachować kolejność od składnika, którego jest najwięcej, do takiego, którego jest najmniej. Podczas zakupów wybierajmy produkty naturalne, o niskim stopniu przetworzenia, czyli o jak najkrótszym składzie, bez zbędnych konserwantów. Porównujmy wartość odżywczą poszczególnych produktów i analizujmy ilość kalorii, białka, tłuszczu, cukru i błonnika w 100 gramach lub mililitrach – na tej podstawie szukajmy jak najlepszych produktów. Na etykietach produktów znajdziemy także informację o ilości cukrów. Pojęcie to obejmuje zarówno cukry proste zawarte naturalnie w produktach (np. laktozę – cukier mleczny, czy fruktozę – główny cukier w owocach), jak i cukry dodane, przez co zawartość cukrów na etykiecie nie jest tożsama z ilością cukru dodanego podczas procesu produkcyjnego. Substancje słodzące, których powinnyśmy unikać w składzie:
 cukier brązowy
 cukier buraczany
 cukier inwertowany
 cukier kokosowy
 cukier owocowy
 cukier puder
 cukier trzcinowy
 cukier trzcinowy nierafinowany
 dekstroza
 dekstryny
 ekstrakt jabłkowy
 ekstrakt słodowy
 ekstrakt słodowy jęczmienny
 ekstrakt słodu jęczmiennego
 fruktoza
 glukoza
 inwert
 Karmel

Sport w insulinooporności

Przede wszystkim wybierz taki rodzaj sportu, który będzie sprawiał ci przyjemność oraz który będziesz wykonywać regularnie. Szczególnie poleca się treningi ogólnokondycyjne o umiarkowanej intensywności (spacery, nordic walking, pływanie, jazda na rowerze itp.). Ponieważ podczas stosowania diety redukcyjnej występuje ryzyko spadku masy mięśniowej, zaleca się dodatkowo trening siłowy o niskiej lub umiarkowanej intensywności (do 40–60% tętna maksymalnego u osób początkujących i do 60–75% tętna maksymalnego u osób ćwiczących; trening nie powinien przekraczać 85% tętna maksymalnego). Warto też pamiętać o tym, żeby każdego dnia przejść około 10 tysięcy kroków! Badania pokazały, że taka ilość ruchu chroni przed rozwojem cukrzycy. Jak intensywnie i jak często trenować?
Bądź aktywna lub aktywny codziennie przez minimum 30 minut. Wysiłek powinien utrzymywać się na poziomie 60–85% tętna maksymalnego u osób ćwiczących i 40–75% tętna maksymalnego u osób początkujących (osoby całkiem początkujące lub otyłe powinny trzymać się 40–60% tętna maksymalnego i stopniowo zwiększać intensywność do około 75% tętna maksymalnego). Nie przekraczaj założonego poziomu intensywności, ponieważ wyjście poza tę wartość niesie ze sobą ryzyko przejściowego zaburzenia działania insuliny i glukozy, stresu oksydacyjnego, zaburzenia pracy innych hormonów oraz hipoglikemii, co może wiązać się z brakiem efektów treningowych, pogorszeniem samopoczucia, wzrostem poziomu tkanki tłuszczowej oraz pogorszeniem wyników badań. Intensywność treningu warto sprawdzać metodą „ćwicz i mów”: jeśli ćwiczysz w taki sposób, że możesz rozmawiać, to ćwiczysz prawidłowo, jeśli zaś mówienie sprawia ci trudność, to trzeba zmniejszyć intensywność treningu. Optymalna liczba sesji treningowych zależy od rodzaju treningu. Pamiętaj o regeneracji. Z tego, że należy być aktywnym każdego dnia, nie wynika, że codziennie trzeba wykonywać pełny trening. Między dniami treningowymi warto spacerować, wykonywać nordic walking albo spokojne ćwiczenia, takie jak joga czy pilates. Wybierz takie dyscypliny, które sprawiają ci przyjemność i które możesz wykonywać w wolnym czasie. Zalecane są ćwiczenia ogólno kondycyjne – spacery, marszobiegi, nordic walking, bieganie, pływanie, jazda na rowerze, orbitrek, gimnastyka, fitness, taniec, joga, pilates, jazda na rolkach, jazda na łyżwach i wiele innych dostosowanych do upodobań, możliwości i umiejętności danej osoby. Trening, tak jak dieta, powinien być dobrany indywidualnie. Sprawdzaj, jak działa na ciebie dany rodzaj ćwiczeń. Jeśli po jakimś treningu nie czujesz się dobrze, pogarszają się twoje wyniki badań czy tyjesz, jest to dla sygnał, żeby spróbować czegoś innego, zmniejszyć intensywność lub częstotliwość, a nawet na jakiś czas zrezygnować z treningów i skupić się np. na spokojnych spa¬cerach. Odradza się sporty ekstremalne (powodują nadmierne wydzielanie kortyzolu i adrenaliny), spor¬ty wymagające znacznego wysiłku (maratony, ultra maratony, ciężkie wspinaczki górskie itd.) oraz zbyt częste i zbyt intensywne treningi siłowe. Jeśli zaś chodzi o porę do ćwiczeń, jest to w dużej mierze kwestia indywidualna, chociaż zasadniczo odradza się trenowanie rano ze względu na większe ryzyko hipoglikemii. Najlepiej ćwiczyć w ciągu dnia oraz wieczorem, kiedy jesteśmy już po kilku posiłkach. Należy jednak uważać na treningi o zbyt późnych porach, ponie¬waż mogą one prowadzić do zaburzeń snu. W niektórych źródłach pojawia się informacja, że najlepiej trenować rano, godzinę przed posiłkiem. Jest to jednak zalecenie ogólne, nieuwzględniające poszczególnych jednostek chorobowych.

Gluten
Insulinooporność bez dodatkowych schorzeń, takich jak np. celiakia, alergia na pszenicę i nieceliakalna nadwrażliwość na gluten, nie stanowi wskazania do eliminacji glutenu z diety. Gluten jest zawarty w zdrowych produktach pełnoziarnistych, które są polecane osobom z insulinoopornością, a jego wycofanie na własną rękę może prowadzić do niedoborów.
Trzeba też mieć świadomość, że eliminacja glutenu wiąże się z bardzo radykalnymi zmianami
w życiu. Nie ogranicza się bynajmniej do usunięcia z diety białego pieczywa i makaronów, lecz wymaga przestrzegania całej higieny bezglutenowej, w tym używania innych sztućców i naczyń, trzymania produktów bezglutenowych w osobnych szafkach, unikania wspólnej mikrofali i piekarnika, odrzucenia produktów, które mogą zawierać „śladowe ilości glutenu”, m.in. niektórych przypraw, orzechów, ryżu, kaszy gryczanej, kaszy jaglanej, części przetworów czy dań przyprawianych, dań w restauracjach, potraw u znajomych czy bliskich (ze względu na możliwość zanieczyszczenia glutenem podczas produkcji). Na takiej diecie należy wybierać wyłącznie pro¬dukty certyfikowane ze znakiem przekreślonego kłosa. Tak więc eliminacja glutenu z własnego widzimisię albo pod wpływem mody nie dość, że jest niekorzystna dla zdrowia, to jeszcze wymaga wyrzeczeń. Dodatkowo, gotowe produkty bezglutenowe to w większości wypadków „śmieciowe bezglutenowe jedzenie”, ponieważ znaczna ich część jest niezdrowa, zawiera mnóstwo sztucznych
dodatków i cukru. Jeśli więc nie masz rzeczywistych przeciwwskazań do spożywania glutenu, nie eliminuj go ze swojego jadłospisu

Stres
Stres niemal na co dzień towarzyszy nam w życiu. Bywa jednak bardzo niebezpieczny dla naszego zdrowia. Ten krótkotrwały nie jest szkodliwy, potrafi wręcz motywować. Jednak ten przewlekły wywołuje czasem spore spustoszenie w naszym organizmie. Przede wszystkim przyczynia się do zwiększenia stanu zapalnego, a to może wpływać na rozwój chorób metabolicznych, zaburzeń hormonalnych, a nawet nowotworów. Osoby żyjące w chronicznym stresie częściej zapadają na choroby serca, nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, insulinooporność, otyłość oraz choroby endokrynologiczne. Osoby nadmiernie zestresowane mają podwyższone stężenie kortyzolu, a to również może przyczyniać się do nadmiernego tycia. Warto eliminować sytuacje, które są przyczyną przewlekłego stresu, i przyjąć taki styl życia, który pomoże nam zachować spokój. W przypadku nieradzenia sobie z przyczyną stresu warto zasięgnąć rady i pomocy specjalisty. Rozmowa z psychologiem doda nam siły i motywacji do
dokonywania zmian. W sytuacjach poważniejszych odpowiednie leczenie zleci psychiatra. Jednak warto pamiętać, że leczenie farmakologiczne w wielu przypadkach nie jest konieczne. Warto dbać o zdrowie psychiczne „domowymi” sposobami 🙂
Oto kilka sposobów na rozładowanie napięcia i walkę ze stresem:
 relaksacyjna kąpiel z aromatycznymi olejkami,
 odcięcie się na jakiś czas od mediów społecznościowych, telefonu, komputera i oddanie się przyjemnej lekturze lub obejrzenie ulubionego filmu,
 spotkania z przyjaciółmi, rodziną i znajomymi,
 aktywność fizyczna – aktywność taka ma wpływ zarówno na zdrowie fizyczne
i zmniejszenie insulinooporności, jak i na zdrowie psychiczne,
 trening Schultza i Jacobsona,
 masaże relaksacyjne,
 joga i medytacja,
 ulubione hobby (krzyżówki, puzzle, gry planszowe, majsterkowanie itp.),
 zdrowa dieta (uregulowanie za pomocą diety huśtawki glukozowo¬insulinowej może usunąć wahania nastroju),
 akceptacja siebie, swojego ciała – polub siebie, bo jesteś super
Wymienione tu sposoby to tylko przykłady. Szukaj swojego złotego środka, który pomoże ci się zrelaksować, odprężyć i wyeliminować nadmierne napięcie. Pamiętaj, że przewlekły stres będzie tylko nasilał insulinooporność.

LECZENIE

To, w którym momencie lekarz włączy leczenie farmakologiczne, jest decyzją indywidualną. Nie ma czegoś takiego jak wartość graniczna konkretnego parametru, od której należy wdrożyć stosowanie farmaceutyków. Niektórzy lekarze zalecają najpierw leczenie wyłącznie dietą i aktywnością fizyczną, żeby sprawdzić, jak pacjent radzi sobie bez leków, i jeśli są efekty, często nie przepisują preparatów leczniczych albo przepisują jedynie niewielkie dawki. U niektórych pacjentów konieczne jest wprowadzenie leczenia farmakologicznego od samego początku, niezależnie od diety i trybu życia. Wszystko zależy od lekarza i danego pacjenta. Nie powinniśmy się kierować cudzymi zaleceniami, ponieważ każdy z nas jest inny.